Đối với người nước ngoài ở Nhật, việc có được tư cách lưu trú ( tất cả gồm 27 loại ) để có thể nhập cảnh và sinh sống ở Nhật là điều cần thiết. Những người nước ngoài có tư cách lưu trú ở Nhật, tùy theo loại visa mà phạm vi hoạt động cũng sẽ khác nhau. Chính vì thế, khi bắt đầu đi làm, việc thay đổi tư cách lưu trú từ “Du học” sang tư cách lưu trú dành cho người lao động như “kĩ thuật” hay “nhân văn/xã hội, quốc tế” là việc làm cần thiết.
Về nguyên tắc, đơn xin thay đổi tư cách lưu trú từ “du học” sang “lao động” yêu cầu người làm đơn đến và làm thủ tục ở cục nhập cảnh gần nhất. Khi đó những giấy tờ cần thiết bao gồm:
Giấy tờ cần thiết: ( Do chính người làm đơn làm )
a. Hộ chiếu và thẻ lưu trú ( Cần chú ý rằng hộ chiếu phải còn hiệu lực. Có thể nộp giấy đăng kí dành cho người nước ngoài thay cho thẻ lưu trú )
b. Đơn xin thay đổi tư cách lưu trú ( đơn này sẽ khác nhau tùy vào loại tư cách lưu trú )
( N: nghiên cứu, kĩ thuật, nhân văn/xã hội, quốc tế, kĩ nghệ, hoạt động đặc biệt （イ・ロ）;M: đầu tư, kinh doanh; I: giáo sư, giáo dục; U: khác )
Mẫu đơn có thể nhận được ở cục nhập cảnh, hoặc có thể tải về từ trang chủ của bộ tư pháp. http://www.moj.go.jp/tetsuduki_shutsunyukoku.html
Có thể copy mẫu đơn.
c. Ảnh thẻ 3×4 để dán vào đơn
d. Giấy nêu lý do làm đơn
Đây không phải giấy tờ bắt buộc nhưng nó sẽ được dử dụng như tài liệu tham khảo khi xem xét cấp tư cách lưu trú mới. Giấy này không có form quy định, nhưng trong đó nên giải thích lý do xin việc, thể loại công việc có liên quan thế nào đến chuyên ngành ở đại học…
e. Giấy tờ từ nơi làm việc:
- Giấy chứng nhận đăng ký pháp nhân (法人登記事項証明書): xin giấy chứng nhận này từ công ty tuyển dụng ( giấy được cấp trong vòng 3 tháng )
- Bản copy hợp đồng làm việc: hợp đồng giữa bạn và công ty tuyển dụng là tài liệu cần thiết. Bản copy về thay đổi nhân sự hay giấy thông báo tuyển dụng đều được chấp nhận, tuy nhiên nó cần được ghi rõ ràng một số mục về điều kiện lao động như thời gian lao động, địa điểm và nội dung công việc, thời hạn lao động, mức lương và điều kiện nghỉ việc.
- Bản copy về báo cáo quyết toán của công ty: Báo cáo quyết toán là giấy tờ chứng minh việc vay mượn cũng như lỗ hay lãi hằng năm. Hãy xin một bản của năm gần nhất. Trường hợp công ty mới và chưa có bản quyết toán của năm trước đó, hãy xin và nộp bản kế hoạch công việc trong một năm tiếp theo.
- Bản copy về các tổng kết hợp pháp ( ví dụ: thuế lợi tức trong 1 năm tài khóa ) : Đây là tài liệu từ công ty tuyển dụng nộp cho sở thuế vào tháng 1 hàng năm. Bản copy được chấp nhận nhưng cần có dấu xác nhận của sở thuế. Trường hợp công ty mới, hãy nộp một trong số các tài liệu sau: bản copy giấy xác nhận việc thành lập phòng kế toán, bản kê khai thu nhập trong vòng 3 tháng gần nhất, bản tổng kết thuế thu nhập hưu trí…
- Hướng dẫn về công ty: nếu có thể hãy nộp pamphlet giới thiệu về công ty. Bản tải về từ trang chủ của công ty được chấp nhận, tuy nhiên cần có tên công ty, địa chỉ, số điện thoại, lịch sử, vốn cổ phần, giám đốc điều hành, cơ cấu tổ chức, số lượng nhân viên, số lượng nhân viên người nước ngoài, lãi hàng năm, nội dung công việc…
- Đơn nêu lý do tuyển dụng: Đây không phải tài liệu bắt buộc nhưng là tài liệu tham khảo khi xem xét cấp tư cách lưu trú. Dù không có form mẫu nhưng cần nêu được chi tiết lý do tuyển dụng, điều bắt buộc, nội dung công việc…
(***)Vì những lý do riêng mà có thể việc nộp những tài liệu như bản báo cáo quyết toán, giấy chứng nhận đăng ký pháp nhân của công ty tuyển dụng hay cuốn giới thiệu công ty, bản kê khai tổng hợp thuế không được chấp nhận, cũng có trường hợp cần nộp thêm một số tài liệu khác.
e. Giấy tờ từ trường học:
- Giấy chứng nhận tốt nghiệp hoặc giấy chứng nhận tốt nghiệp tạm thời(卒業見込み): Đây là giấy được cấp bởi trường đại học bạn đang theo học. Lưu ý là cần bản gốc, và nếu bạn học trường dạy nghề(専門学校) thì cần nộp giấy chứng nhận bằng cấp chuyên môn.
Trường hợp không thể nhận được giấy chứng nhận tốt nghiệp ngay khi làm đơn, có thể nộp giấy chứng nhận tốt nghiệp tạm thời thay thế. Sau khi nhận được giấy chứng nhận tốt nghiệp sẽ phải nộp bản gốc. Để có thể bắt đầu đi làm ngay từ tháng 4, bạn có thể bắt đầu làm đơn trước 3 tháng ( từ tháng 1 ).
Trường hợp tài liệu cần nộp được viết bằng tiếng nước ngoài, hãy đính kèm bản dịch tiếng Nhật. Tài liệu nộp ở cục nhập cảnh không được nhận lại, vì vậy nếu muốn được trả lại bản gốc, bạn cần nói trước với họ khi nộp (“「原本還付（げんぽんかんぷ）」でお願いします”).
Trường hợp này hãy nộp cả bản gốc lẫn bản copy.
Về việc kiểm tra nhập cảnh:
Họ sẽ xác minh lý do lưu trú và nội dung hoạt động của bạn ở nơi làm việc có phù hợp với tư cách lưu trú hay không.
Kiểm tra người làm đơn có phải người có học thức ( chuyên ngành, nghiên cứu ) và có kiến thức, kĩ thuật liên quan hay không.
Từ nội dung công việc bạn sẽ làm, kiểm tra bạn có khả năng vận dụng kiến thức hoặc kĩ thuật vào công việc hay không.
Mức lương của bạn có phù hợp hay không, từ quy mô và thành tích của công ty tuyển dụng, đánh giá độ ổn định và khả năng duy trì công việc của người làm đơn.
Người làm đơn có cơ hội vận dụng năng lực vào công việc trên thực tế hay không.
Kết quả thanh tra sẽ được gửi qua bưu điện vào ngày hôm sau.
Về tư cách lao động:
Để qua được việc thanh tra, bạn cần có tư cách lưu trú hợp pháp để lao động. Theo quy định về phí nhập cảnh, để có được tư cách lưu trú bạn cần nộp 4000 yên ( Việc cần làm là mua giấy xác nhận nộp phí và dán vào phần 「手数料納付書」).
Nguồn: JPSS
